بندرگاه های بوشهر و نقش آنها در تجارت دریایی خلیج فارس از دوره ی ایلام تا سقوط ساسانیان

بندرگاههای بوشهر در دوره باستان مانند عصر حاضر در تجارت خلیج فارس ایفای نقش می کردند و مورد توجه شاهان و حاکمان وقت ایرانی بویژه شاهان ایلامی، هخامنشی و ساسانی قرار داشتند. یکی از مناطق بااهمیت سواحل خلیج فارس که ایلامی ها در آن حضور داشتند ناحیه شریهوم به مرکزیت بندر لیان بوده است. در این دوره شهر باستانی لیان با استناد به موقعیت تجاری و داشتن معبد ایلامی برای حکمرانان ایلام بویژه شاهان ایلام میانی حائز اهمیت بود. خلیج فارس در دوره هخامنشیان بنادر متعددی داشت که یکی از آنان بنام تائوکه از طریق رودخانه گرانیس با دریای پارس ارتباط برقرار می نمود. بندر ریواردشیر یا ریشهر یکی از بنادر بااهمیت دوره ساسانی بوده که نزدیکی آن به خاستگاه حکومت ساسانی آن را به بندر ترانزیتی مهمی تبدیل کرده بود و تا اواخر دوره ساسانی به عنوان یک بندر تجاری فعال بوده است. رونق آن در قرن پنجم میلادی چنان بود که به مقر مطران های مسیحی تبدیل گشت. یکی از مهمترین بنادر سواحل شمالی خلیج فارس بندر سیراف بوده که در عصر ساسانی و قرون اولیه اسلامی با بنادر داخلی خلیج فارس و دیگر مراکز تجاری مانند عمان، هند، چین و افریقای شرقی ارتباط تجاری داشت و کشتی های سیرافی با بلاد بزرگ چین مانند کانتون داد و ستد می کردند و در طول سواحل شرقی افریقا تا سفاله لنگر می انداختند. یکی دیگر از بنادر آباد دوره ساسانی بندر توج می باشد که رونق آن تا چند قرن پس از اسلام ادامه داشت. این بندر در عصر ساسانی و قرون نخستین اسلامی به عنوان یکی از کانون های صنایع پارچه بافی به شمار می رفت. در این پژوهش سعی بر آن است که تجارت این بندرگاه ها در دوره های ذکر شده مورد بررسی قرار داده شود.